Description
ตั้งอยู่ในอุทยานแห่งชาติภูลังกา มีความสวยงามโดดเด่นจากความมหัศจรรย์และซับซ้อนของธรรมชาติที่ทำให้หินบริเวณถ้ำนาคามีลักษณะคล้ายเกล็ดงู
ในทางวิทยาศาสตร์ด้านธรณีวิทยาเรียกว่า “ซันแครก” (Sun Crack) ซึ่งเกิดจากการแตกผิวหน้าของหิน เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิที่แตกต่างกันระหว่างกลางวันและกลางคืนอย่างรวดเร็ว ทำให้หินเกิดการขยายตัวและหดตัวสลับไปมา จนแตกเป็นลายเหลี่ยม
ต่อมามีการผุพังและกัดเซาะโดยน้ำและอากาศในแนวดิ่ง ทำให้เกิดลักษณะเป็นชั้น ๆ และด้วยลวดลายที่โดดเด่นคล้ายกับพญานาค เป็นที่มาของเรื่องเล่าว่า เจ้าปู่อือลือราชาเป็นราชาผู้ถูกสาปให้เป็นพญานาคเฝ้าถ้ำแห่งนี้ชั่วนิจนิรันดร์
เพราะเป็นต้นเหตุของรักไม่สมหวังระหว่างพญานาคกับมนุษย์ ทำให้เมืองที่เจริญรุ่งเรืองล่มสลายกลายเป็นบึงโขงหลง พระอือลือราชาจะพ้นคำสาปก็ต่อเมื่อบังเกิดเมืองขึ้นใหม่ ซึ่งในอดีตพื้นที่นี้ขึ้นกับจังหวัดหนองคาย แต่ปัจจุบันอยู่ในเขตพื้นที่ของจังหวัดใหม่คือบึงกาฬ
การเดินทางขึ้นไปยังถ้ำนาคาสามารถขึ้นได้ทางเดียว คือบริเวณสำนักสงฆ์ฐิติสาราราม (วัดตาดวิมานทิพย์) เส้นทางน้ำตกตาดวิมานทิพย์
จุดนี้ระหว่างทางจะพบประตูเต่า หินหัวเรือ หัวนาคาหัวที่ 3 และเมื่อขึ้นถึงบนเขาจะมีทางไปพบหัวนาคาหัวที่ 1 ซึ่งจะเป็นทางเดินป่าขึ้นเขา 2 กิโลเมตร เป็นทางดินสลับกับบันได และมีบางช่วงจะต้องดึงเชือก เส้นทางเดินป่าชัดเจน มีป้ายบอกทาง และมีเจ้าหน้าที่ประจำจุดต่าง ๆ เพื่อแนะนำและรักษาความปลอดภัยของนักท่องเที่ยว
โดยการเดินทางขึ้นถ้ำนาคา มี 2 วิธี โดยจำกัดจำนวน 1,000 คนต่อวัน
